Hayatı Zorlaştıran Düşünce Hataları

Düşünceleriniz kimi zaman sizi felaket senaryolarına sürüklüyor olabilir. Gerçekte çokta önemsemeyeceğiniz durumları büyütüyor olabilirsiniz. Bazen de başkalarının ne düşündüğünü fazla düşünüyor ve ona takılıyor olabilirsiniz. Bu düşüncelere yakından baktığımızda karşımıza düşünce hatalarından kaynaklanan olumsuz düşünceler çıkıyor. Olumsuz düşünceler herkesin aklına gelebilir ancak onlarla başa çıkabilmeniz için onları daha yakından tanımalısınız. Hayatı Zorlaştıran Düşünce Hataları başlığı altında bu durumlardan bahsedeceğiz.

Aşırı Genelleme

Tek bir olaydan yola çıkarak genel bir çıkarım yapma durumu, bir olay hakkında genel bir kanıya varmak. Bir sınavda başarısız olduğunuzda hep başarısız olacağınızı düşünmeniz aşırı genellemeye bir örnektir.

Ya Hep Ya Hiç

Her şey siyah veya beyaz olarak görünür. Gri yoktur. Bir şey ya tam olmuştur ya da hiç olmamıştır. Örneğin tüm dersleriniz beş olsun. Sadece bir dersiniz dört olsa bile kendinizi tembel ve başarısız olarak değerlendirme halidir.

Zihinsel Filtreleme

Bir olaydaki olumsuz bir detaya odaklanarak bütün olarak olumsuzmuş gibi algılanmasıdır. Zihinsel filtreleme yapan kişi bütüne değil, parçaya odaklanır ve olumlu kısmı görmekte zorlanır. Örneğin bir topluluk önünde yaptığınız sunumda birçok kişinin beğenmesine karşın bir kişinin olumsuz yorumu sebebiyle kendinizi kötü hissetme halidir.

Zihin Okuma

Çevrenizdeki insanların o anda ne düşündüklerini bildiğinizi sanarsınız. Zihinlerini okuyarak olumsuz çıkarımlarda bulunursunuz. Örneğin benimle konuşmadı çünkü beni sevmedi, gibi yanılgılar ya da bir arkadaşınız size günaydın demediği için sizi görmezlikten geldiğini düşünmeniz buna örnek olarak verilebilir.

Büyütme veya Küçültme

Olumlu olayları daha küçük, olumsuzları daha büyük görme halidir. Bu bilişsel hataya sahip bir kişi elde ettiği başarının bir tesadüf olduğunu, pekte önemli olmadığını ama başarısızlıklarının kendi zayıflığı olduğunu düşünebilir. Örneğin bu soruyu yaptım ama çok kolaydı, herkes yapar ya da iş hayatında bunları başardım ama bunu herkes başarabilirdi gibi düşünceler en sık karşılaştıklarımızdandır.

Duygusal Akıl Yürütme

Kişinin bir durumu ya da kişiyi gerçekte hissettiği gibi olduğuna inanmasıdır. Örneğin ondan hiç hoşlanmadım, iyi birine benzemiyor ya da kendimi çok yorgun hissediyorum, bu işi kesin bitiremeyeceğim gibi düşünceler örnek verilebilir.

-meli, -malı Düşünceleri

Kişini katı, değişmez kuralları ile değerlendirmeler yapması ve bu yönde aşırı beklentilerinin olması. Bu tip kişiler kuralların esnetilmesinden hoşlanmazlar. Örneğin çok başarılı olmalıyım, en iyisi olmalıyım gibi düşünceler en sık yapılanlarındandır.

Etiketleme

Kişi bir takım olaylardan çıkarımlar yaparak kendine ve başkalarına katı ve olumsuz sıfatlar yakıştırmasıdır. Ödevini yapmamış çünkü tembel ya da güvenilmez biri çünkü sözünde durmadı gibi cümleleri bu duruma örnek verebiliriz.

Kişiselleştirme

Kişinin her hangi bir olumsuz olayda bağlantısı olmadığı halde kendisiyle ilgili olumsuz çıkarımlarda bulunmasıdır. Ben olmasam tartışmazlardı ya da benim yüzümden hastalandı, gibi.

Olumsuz düşünceler ile başa çıkmak için onları yakından tanımaya çalışmanızı öneriyoruz.

Hayatı Zorlaştıran Düşünce Hataları adlı yazımızın güncel erkek blog sitesi, erkek sohbeti .com’daki zamanının sonuna geldik. Bir sonraki yazıya kadar esenle kalın.